Khắc phục chứng trào ngược dạ dày thực quản ngay tại nhà
Một số thống kê cho thấy, tại Việt Nam hiện có hơn 7 triệu người mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Trào ngược thực quản lâu ngày có thể làm bỏng bên trong thực quản, gây viêm hầu họng, Barrett thực quản, ung thư biểu mô tuyến thực quản... Vậy, nguyên nhân gây trào ngược thực quản là gì và cách khắc phục thế nào? Hãy cùng tìm lời giải đáp ngay nhé!
Trào ngược thực quản – chuyện không của riêng ai
Trào ngược dạ dày thực quản (trào ngược dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, trào ngược axit) là tình trạng axit trong dạ dày bị đẩy lên ống thực quản - ống dẫn thức ăn, thường gây ợ nóng, ợ chua, rát ngực. Ở mức độ nhẹ, trào ngược thực quản có thể chỉ xảy ra một lần trong tuần; ở mức độ trung bình đến nặng thì xảy ra ít nhất 2 lần trở lên trong tuần.
Trào ngược thực quản thường trở nặng vào ban đêm, khiến người bệnh đau ngực, khó nuốt, thậm chí hen suyễn và ảnh hưởng giấc ngủ, làm cho cơ thể dễ mệt mỏi, bất an trước khi bắt đầu ngày mới.
Theo một số nghiên cứu, Việt Nam có hơn 7 triệu người mắc chứng trào ngược thực quản. Tại Mỹ, ước tính có 14 - 20% tổng số người lớn gặp triệu chứng trào ngược dạ dày ở nhiều dạng khác nhau. Ngoài các biểu hiện phổ biến: ợ chua, ợ nóng, trào ngược dạ dày thực quản còn có triệu chứng: khó nuốt, ho, mòn răng, viêm xoang, viêm thanh quản.
Khi nuốt thức ăn, cơ vòng (dưới cùng thực quản) sẽ mở ra và cho phép thức ăn, đồ uống đi từ thực quản xuống dạ dày. Sau đó, cơ này đóng lại. Song, nếu cơ vòng thực quản dưới bị yếu hoặc đóng/mở bất thường thì sẽ dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản. Điều này có nghĩa, dung dịch axit từ dạ dày bị đẩy lên cao, sẽ làm tổn thương đường niêm mạc thực quản, dẫn tới viêm.
Ngoài ra, còn một số nguyên nhân khác gây chứng trào ngược thực quản:
-
Thoát vị dạ dày
-
Áp lực đè lên dạ dày như mang thai hoặc thừa cân
-
Thường xuyên để bụng đói
-
Rối loạn mô liên kết
-
Ăn quá no hoặc ăn liên tục
Thay đổi các thói quen thường nhật giúp khắc phục trào ngược thực quản
Trào ngược thực quản nặng sẽ khiến đau tim hoặc đau nhói từ ngực tới cánh tay, đau cổ họng. Khi đó, người bệnh nên đến các cơ sở y tế hoặc tìm sự trợ giúp từ bác sĩ chuyên ngành.
Còn ở trường hợp nhẹ hơn hoặc mới phát hiện, chúng ta có thể dễ dàng tự khắc phục tại nhà với những lưu ý sau.
Không ăn quá no
Cơ vòng thực quản hoạt động như một van đóng/mở có nhiệm vụ ngăn axit dạ dày đi lên thực quản. Với người ăn nhiều và nhanh, dạ dày chưa kịp tiếp nhận toàn bộ, cơ bị áp lực đóng/mở quá nhiều, axit chui qua lỗ thông cũng làm tình trạng trào ngược thực quản trầm trọng hơn.
Vì vậy, chúng ta nên ăn uống hợp lý giữa bữa chính và bữa phụ, tránh bụng quá đói và ăn liên tục ngay.
Kiểm soát cân nặng
Cơ hoành là cơ nằm ngay giữa ngực và bụng, trên dạ dày. Với cân nặng hợp lý, cơ hoành giúp tăng cường sự ổn định cho cơ vòng ở thực quản. Tuy nhiên, nếu thừa cân hoặc mỡ bụng nhiều, áp lực bụng có thể cao hơn mức cơ hoành hoạt động, khiến cơ vòng cũng bị đẩy lên trên khỏi sự hỗ trợ của cơ hoành, gây tình trạng thoát vị gián đoạn.
Đây chính là nguyên nhân chính gây ợ chua và trào ngược cho người béo phì cũng như phụ nữ mang thai.
Với người thừa cân, các chuyên gia khuyên nên giảm cân nếu không muốn sống chung với chứng trào ngược axit.
Xây dựng chế độ ăn uống ít đường
Các nhà khoa học nghi ngờ rằng đường bột không được tiêu hóa trong ruột non có thể gây ra sự phát triển quá mức của vi khuẩn và tăng áp lực bên trong bụng, khiến đầy hơi, chướng bụng, gây nên tình trạng ợ hơi thường xuyên. Vì vậy, chế độ ăn kiêng low-carb được khuyến khích là phương pháp hiệu quả cho chứng bệnh này.
Hạn chế đồ uống có cồn
Uống rượu có thể làm giãn cơ vòng thực quản dưới và làm suy giảm khả năng tự đào thải axit của thực quản. Các nghiên cứu có đối chứng cũng chỉ ra uống rượu hoặc bia làm tăng các triệu chứng trào ngược so với nước lọc. Vậy nên nếu bị ợ chua, chúng ta nên hạn chế uống rượu giúp giảm bớt phần nào cơn đau.
Không uống nhiều caffein
Uống cà phê không chứa caffein đã được chứng minh làm giảm trào ngược so với cà phê thông thường.
Tuy nhiên, một nghiên cứu cho những người tham gia uống caffein trong nước đã không thể phát hiện ra bất kỳ tác động nào của caffein đối với chứng trào ngược, ngay cả khi bản thân cà phê làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Những phát hiện này chỉ ra rằng các hợp chất khác ngoài caffein có thể đóng một vai trò làm trào ngược khi chế biến và chuẩn bị cà phê.
Tuy bằng chứng chưa đủ thuyết phục, nhưng chúng ta vẫn nên nạp lượng cà phê vừa phải mỗi ngày.
Nhai kẹo cao su
Nhai kẹo cao su giúp tăng sản xuất nước bọt, làm sạch hoặc giảm axit thực quản nhưng kẹo cao su không tự làm giảm trào ngược.
Không ăn hành sống
Bữa ăn có hành tây sống làm tăng đáng kể chứng ợ nóng so với một bữa ăn giống hệt không có hành tây. Hành tây sống cũng có thể gây kích ứng niêm mạc thực quản. Vì vậy, nếu cảm thấy ăn hành sống khiến các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, chúng ta nên tránh nó.
Hạn chế đồ uống có ga
Một nghiên cứu cho thấy nước ngọt có ga gia tăng các triệu chứng trào ngược axit, tạm thời làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới so với nước thường. Nguyên nhân chính do khí carbon dioxide khiến mọi người thường xuyên ợ hơi hơn - một tác động có thể làm tăng lượng axit thoát vào thực quản. Vì vậy, hãy thử uống ít hơn hoặc tránh chúng hoàn toàn.
Kê cao đầu khi ngủ
Một số người gặp phải các triệu chứng trào ngược vào ban đêm. Điều này có thể làm ảnh hưởng chất lượng giấc ngủ, khó ngủ. Một nghiên cứu cho thấy bệnh nhân kê cao đầu giường có ít triệu chứng và cơn trào ngược hơn đáng kể so với những người ngủ mà không kê cao đầu.
Ăn trước khi ngủ ít nhất 3 giờ
Người bị trào ngược axit thường được khuyên nên tránh ăn trong vòng ba giờ trước khi ngủ. Một nghiên cứu ở bệnh nhân trào ngược cho thấy ăn tối muộn không ảnh hưởng đến chứng trào ngược axit so với ăn trước 7 giờ tối. Tuy nhiên, một nghiên cứu khác cho rằng ăn gần trước khi đi ngủ có liên quan đến các triệu chứng trào ngược lớn hơn đáng kể. Điều này cũng có thể phụ thuộc vào từng cá nhân.
Đừng ngủ nghiêng về bên phải
Khi nằm nghiêng về bên phải, axit trong dạ dày sẽ bao phủ cơ vòng thực quản dưới. Điều này làm tăng nguy cơ axit bị rò rỉ qua nó và gây trào ngược. Thực quản đi vào bên phải của dạ dày. Do đó, cơ vòng thực quản dưới nằm trên mức axit trong dạ dày khi chúng ta ngủ nghiêng về bên trái.
>>> Đừng bỏ lỡ: Những lợi ích của việc nằm nghiêng bên trái khi ngủ
Tóm lại, chế độ ăn uống và sinh hoạt chính là nguyên nhân chính gây trào ngược thực quản. Vậy nên chúng ta cần xây dựng lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ mắc bệnh. Khi có triệu chứng nặng, hãy đi khám để nhận được sự tư vấn y khoa của bác sĩ.
>>> Xem thêm:
Sản phẩm tham khảo
Bài viết mới nhất
