Đầu tư trái phiếu Chính phủ là gì? Có nên mua không?
Nội dung bài viết:
Với ưu thế vượt trội về tính an toàn và lợi nhuận ổn định, mua trái phiếu nhà nước hiện được các nhà đầu tư ưu ái lựa chọn để phân bổ một phần tài sản của mình. Nhưng nhiều người còn chần chừ vì chưa hiểu rõ đầu tư trái phiếu Chính phủ là gì, mua ở đâu và cách đầu tư như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này, hãy tham khảo để ra quyết định có nên mua trái phiếu Chính phủ hay không.
Trái phiếu Chính phủ là gì?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định 01/2011/NĐ-CP, trái phiếu Chính phủ là loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước hoặc huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.
Nói cách khác, trái phiếu Chính phủ là phương thức để nhà nước vay vốn, nên loại hình này sẽ ghi nhận nghĩa vụ trả nợ của Nhà nước và quyền lợi của người sở hữu. Trong đó bao gồm các cam kết trả lãi định kỳ (được gọi là thanh toán lãi suất theo mệnh giá) và thanh toán khoản vay gốc vào ngày đáo hạn.
Các đặc điểm của trái phiếu Chính phủ
Để biết cách đầu tư trái phiếu Chính phủ, bạn cần nắm một số đặc điểm quan trọng sau đây:
Chủ thể phát hành
Tại Việt Nam, trái phiếu Chính phủ được phát hành bởi Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đại diện cho Nhà nước, với Bộ Tài chính là cơ quan chịu trách nhiệm trực tiếp. Trong đó, Bộ Tài chính thường ủy quyền cho Kho bạc Nhà nước tổ chức phát hành và quản lý trái phiếu này.
Ngoài ra, Chính phủ cũng có thể giao cho các tổ chức tài chính, chẳng hạn như Ngân hàng Nhà nước hoặc các tổ chức tín dụng để thực hiện việc phát hành và quản lý trái phiếu nhằm đảm bảo quy trình diễn ra thuận lợi.
Phương thức phát hành
Theo quy định tại khoản 7 điều 14 Nghị định 95/2018/NĐ-CP, trái phiếu Chính phủ được phát hành theo ba phương thức sau:
- Đấu thầu phát hành trái phiếu: Đây là phương thức phổ biến nhất, trong đó các nhà đầu tư tham gia cạnh tranh về lãi suất hoặc giá mua trái phiếu. Trái phiếu sẽ được bán cho những người đấu thầu thành công với mức giá và lãi suất phù hợp.
- Bảo lãnh phát hành trái phiếu: Trong phương thức này, các tổ chức tài chính (chủ yếu là ngân hàng) đóng vai trò bảo lãnh, cam kết mua toàn bộ hoặc một phần trái phiếu nếu nhà đầu tư không mua hết trong đợt phát hành.
- Phát hành riêng lẻ: Ngoài hai phương thức trên, Chính phủ cũng có thể phát hành trái phiếu trực tiếp cho các nhà đầu tư cá nhân hoặc tổ chức, doanh nghiệp, giúp họ dễ dàng tiếp cận với hình thức này.
Đồng tiền được sử dụng
Tùy thuộc vào quốc gia phát hành mà đồng tiền được sử dụng sẽ khác nhau. Tại Việt Nam, trái phiếu Chính phủ được phát hành bằng đồng Việt Nam (VND). Nhưng trong một số trường hợp đặc biệt cần huy động vốn cho các dự án cụ thể hoặc nhu cầu giao dịch quốc tế, Chính phủ có thể phát hành trái phiếu bằng ngoại tệ.
Lãi suất
Lãi suất trái phiếu Chính phủ Việt Nam được xác định bởi Ngân hàng Nhà nước và thay đổi tùy theo từng kỳ hạn trái phiếu. Hiện nay, trái phiếu Chính phủ Việt Nam có các kỳ hạn phổ biến gồm 2 năm, 3 năm, 5 năm, 7 năm, 10 năm, 15 năm, 20 năm và 30 năm.
Nhà đầu tư có thể dựa vào lãi suất để tính toán lợi nhuận kỳ vọng khi đầu tư trái phiếu Chính phủ. Nhưng cần cân nhắc thêm các yếu tố khác như rủi ro thị trường, lạm phát và tình hình kinh tế chung, từ đó đưa ra quyết định tối ưu và giảm thiểu rủi ro hơn.
Các loại trái phiếu Chính phủ tại Việt Nam hiện nay
Tại Việt Nam hiện có 3 loại trái phiếu chính là tín phiếu kho bạc, trái phiếu kho bạc và công trái xây dựng Tổ quốc. Dưới đây là đặc điểm của mỗi loại:
Tín phiếu Kho bạc
Tín phiếu Kho bạc có kỳ hạn ngắn hạn dưới 1 năm, được Kho bạc Nhà nước phát hành để huy động vốn bù đắp thiếu hụt cho ngân sách Nhà nước tạm thời trong năm. Loại tín phiếu này phát hành bằng đồng Việt Nam, theo phương thức đấu thầu hoặc phát hành trực tiếp cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Lãi suất của tín phiếu Kho bạc được xác định theo mức điều chỉnh của Ngân hàng Nhà nước (tùy theo tình hình kinh tế).
Trái phiếu Kho bạc
Là loại trái phiếu có kỳ hạn từ 1 năm trở lên, được Kho bạc Nhà nước phát hành nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước, đáp ứng nhu cầu chi đầu tư phát triển kinh tế. Trái phiếu kho bạc thường phát hành bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ tự do chuyển đổi. Trong đó, lãi suất của trái phiếu này được xác định dựa trên mức lãi suất trái phiếu của thị trường và công bố trên các trang tin tức tài chính.
Công trái xây dựng Tổ quốc
Đây là một loại trái phiếu do Chính phủ phát hành để huy động vốn cho các dự án xây dựng công trình quan trọng của quốc gia để phục vụ sản xuất, đời sống (như dự án hạ tầng giao thông, cơ sở hạ tầng kinh tế và xã hội…). Lãi suất của công trái xây dựng Tổ quốc thường được xác định dựa trên mức lãi suất thị trường và công bố trên các trang tin tức tài chính.
Trái phiếu Chính phủ mua ở đâu?
Theo quy định tại Nghị định 83 về phát hành, đăng ký, niêm yết và giao dịch công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường chứng khoán, từ 15/01/2024, người mua trái phiếu Nhà nước có thể thực hiện giao dịch mua bán và nhận thanh toán tại Kho bạc Nhà nước hoặc các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình phát hành mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư khi tiếp cận trái phiếu Chính phủ.
Ưu, nhược điểm khi đầu tư vào trái phiếu Chính phủ
Để có cái nhìn khách quan về đầu tư trái phiếu nhà nước, bạn hãy tham khảo qua ưu và nhược điểm của phương thức này:
Ưu điểm
- An toàn và ổn định: Trái phiếu nhà nước là sản phẩm tài chính được bảo đảm bởi chính phủ, do đó có độ tin cậy cao và rủi ro vỡ nợ thấp.
- Lãi suất ổn định: Loại trái phiếu này có lãi suất ổn định, ít thay đổi trong suốt thời gian nắm giữ trái phiếu, nên nhà đầu tư dễ dàng dự đoán lợi nhuận.
- Khả năng thanh khoản tốt: Trái phiếu chính phủ có thể dễ dàng chuyển nhượng qua sàn giao dịch, sang tay hoặc bán lại cho các tổ chức tài chính, ngân hàng. Vì thế các nhà đầu tư cá nhân, doanh nghiệp có thể sử dụng trái phiếu Chính phủ như một công cụ an toàn nhằm đa dạng hóa danh mục đầu tư; phân bổ dòng tiền và giảm rủi ro nếu nền kinh tế không ổn định.
>>> Tham khảo thêm: Nên đầu tư gì khi nền kinh tế không ổn định?
Nhược điểm
- Lãi suất thấp: So với các hình thức đầu tư khác, trái phiếu nhà nước thường có lợi suất thấp hơn và phụ thuộc vào tình hình kinh tế chung.
- Quy trình đầu tư: Để mua trái phiếu nhà nước cần phải qua nhiều bước và cần đáp ứng đầy đủ các thủ tục theo quy định. Vì thế quy trình sẽ mất thời gian hơn, có thể gây khó khăn cho những nhà đầu tư mới.
>>> Gợi ý: Nhà đầu tư F0 là gì? Những thông tin hữu ích dành cho người mới bắt đầu
Đầu tư trái phiếu Chính phủ có an toàn không?
Mặc dù đầu tư trái phiếu Chính phủ có tính an toàn cao, nhưng nhà đầu tư vẫn có thể gặp 1 số rủi ro như:
- Rủi ro lãi suất: Khi lãi suất thị trường tăng, giá trị của trái phiếu chính phủ có thể giảm, gây thiệt hại cho nhà đầu tư nếu họ quyết định bán trái phiếu trước khi đáo hạn.
- Rủi ro thanh khoản: Trái phiếu chính phủ thường không có khả năng bán lại trước hạn. Vì vậy nếu nhà đầu tư cần tiền gấp, việc bán trái phiếu trước hạn có thể làm giảm giá trị.
- Rủi ro thị trường: Tương tự các loại trái phiếu khác, trái phiếu Chính phủ cũng không được miễn nhiễm với những biến động thị trường đột ngột và các rủi ro vĩ mô như suy thoái kinh tế, thay đổi trong chính sách tài khóa, hoặc tình hình thế giới bất ổn.
- Rủi ro tín dụng: Trái phiếu nhà nước được phát hành dựa trên sự tin tưởng của nhà đầu tư vào khả năng thanh toán của chính phủ. Nếu tình hình tài chính của chính phủ xấu đi, hoặc có dấu hiệu không tin cậy như giảm xếp hạng tín dụng hoặc tăng nợ công, rủi ro tín dụng sẽ tăng lên.
- Rủi ro liên quan đến tỷ giá hối đoái: Việc phát hành trái phiếu chính phủ sẽ sử dụng đồng tiền quốc gia. Do đó giá trị trái phiếu cũng bị ảnh hưởng, nếu đồng tiền quốc gia giảm giá so với đồng tiền quốc tế.
Có nên mua trái phiếu Chính phủ không?
Với mức lợi nhuận cố định và tính bền vững, dài hạn cao, việc đầu tư trái phiếu Chính phủ là lựa chọn phù hợp cho những nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro thấp, muốn bảo toàn vốn của mình - nhất là trong thời điểm thị trường chứng khoán bất ổn.
>>> Tin liên quan: Lời khuyên cho nhà đầu tư khi thị trường chứng khoán lao dốc
Nhưng để biết cách đầu tư trái phiếu Chính phủ an toàn và hiệu quả, nhà đầu tư cá nhân nên lưu ý:
-
Phân bổ một tỷ lệ hợp lý vào trái phiếu Chính phủ để giảm thiểu rủi ro, thay vì “dồn tất cả trứng vào một giỏ”.
-
Ước tính lãi suất hiện hành cũng như dự đoán xu hướng tiếp theo của lãi suất thị trường, để đạt được hiệu quả tối ưu khi đầu tư vào trái phiếu nhà nước.
Hơn hết, nếu bạn đang có nguồn tiền nhàn rỗi, muốn tìm kiếm kênh đầu tư an toàn và được bảo vệ trước các rủi ro, có thể tham gia bảo hiểm nhân thọ có yếu tố đầu tư. Điển hình như các sản phẩm bảo hiểm liên kết chung của Prudential - hoàn toàn đáp ứng các tiêu chí trên, bởi có quyền lợi và chi phí được tách bạch thành 2 phần: Bảo vệ và Đầu tư. Trong đó phần phí đầu tư được dùng để tham gia vào Quỹ liên kết chung*.
*Đây là quỹ hình thành từ phí bảo hiểm của các hợp đồng bảo hiểm liên kết chung, được công ty bảo hiểm phân bổ tài sản đầu tư vào các chiến lược đầu tư trung và dài hạn để tạo ra lợi nhuận cho người tham gia.
Theo đó, quỹ liên kết chung được Prudential phân bổ tài sản đầu tư theo chiến lược trung và dài hạn như: trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp và một phần vào tiền gửi ngân hàng. Người tham gia được hưởng toàn bộ lợi nhuận thu về và không thấp hơn lãi suất cam kết được ghi nhận trên hợp đồng bảo hiểm. Xem thông tin lãi suất đầu tư của các sản phẩm bảo hiểm tại Prudential!
Để đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình, mời khách hàng tham khảo các sản phẩm bảo hiểm liên kết chung được ưa chuộng nhất tại Prudential như:
-
Sản phẩm Bảo hiểm liên kết chung PRU- VỮNG CHẮC: Không chỉ mang đến lãi suất ổn định cùng các khoản thưởng duy trì hợp đồng để bạn tích lũy hiệu quả cho các mục tiêu tài chính trong tương lai. Sản phẩm Bảo hiểm liên kết chung PRU- VỮNG CHẮC còn là giải pháp bảo vệ tài chính toàn diện trước các rủi ro tai nạn, thương tật hoặc tử vong với danh mục sản phẩm bổ trợ đa dạng.
-
Sản phẩm bảo hiểm liên kết chung PRU-CHỦ ĐỘNG CUỘC SỐNG: Là giải pháp giúp bạn chủ động lập kế hoạch tài chính để tự tin theo đuổi những dự định trong tương lai, bởi ngoài quyền lợi bảo vệ tài chính trước các rủi ro. Sản phẩm bảo hiểm liên kết chung PRU-CHỦ ĐỘNG CUỘC SỐNG còn mang đến cơ hội gia tăng tài sản với lãi suất cam kết từ Quỹ liên kết chung và quyền lợi thưởng duy trì hợp đồng, thưởng tri ân khách hàng hấp dẫn.
Hy vọng qua những chia sẻ trên bạn đã hiểu rõ đầu tư trái phiếu chính phủ là gì để có quyết định tham gia hay không. Nếu bạn quan tâm đến các Sản phẩm bảo hiểm Liên kết chung của Prudential - vui lòng để lại thông tin tại đây để được tư vấn nhanh chóng!
>>> Tìm hiểu thêm:
Sản phẩm tham khảo
