12 kỹ năng sống cho bé cha mẹ nên giáo dục ngay từ sớm
Nội dung bài viết
Kỹ năng sống là tập hợp hành vi, khả năng thích nghi và ứng phó của mỗi người trước nhu cầu, thách thức trong cuộc sống. Lợi ích của kỹ năng sống giúp trẻ làm chủ bản thân, xây dựng lối sống tự lập, giàu trách nhiệm, ứng xử lành mạnh với mọi người xung quanh. Do đó, trang bị và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ngay từ sớm là vô cùng quan trọng. Hãy cùng Prudential tìm hiểu 13 kỹ năng giúp tuổi trưởng thành của con được dễ dàng trong bài viết dưới đây.
1. Tự thức dậy vào mỗi sáng
Hãy tưởng tượng, nếu bố mẹ đột nhiên không đánh thức vào buổi sáng và sau đó, con bị trễ học thì như thế nào. Chắc chắn khi về nhà, trẻ có thể hậm hực và đổ lỗi cho bạn, mặc dù đây là trách nhiệm của con. Một cuộc đời tự lập bắt đầu từ thói quen đơn giản là tự bước ra khỏi giường vào mỗi sáng. Hãy giải thích để con hiểu rằng, đây là kỹ năng sống cần thiết, giúp rèn luyện tinh thần trách nhiệm và hạn chế phụ thuộc vào bố mẹ.
Ngoài ra, bạn có thể tặng con một chiếc đồng hồ báo thức hoặc nhẹ nhàng trao đổi phương pháp, giúp con tự thức dậy không có ai hỗ trợ. Vào buổi sáng đầu tiên khi con tự ra khỏi giường, tự chuẩn bị quần áo và sách vở đến trường, bố mẹ hãy thẳng thắn công nhận, khen ngợi để con cảm thấy vui vẻ, tiếp tục duy trì điều này lâu dài.
2. Học nấu những món ăn cơ bản
Nấu ăn là một trong những kỹ năng cần thiết đối với trẻ em. Ngoài hình thành lối sống tự lập, nấu ăn giúp trẻ cân bằng dinh dưỡng, ăn uống khoa học và từ đó tăng cường sức khỏe, giảm nguy cơ thừa cân - béo phì. Ở giai đoạn đầu, bố mẹ nên dạy con cách đi chợ, đọc nhãn thực phẩm và bảo quản thức ăn. Sau đó, có thể hướng dẫn cho bé cách sử dụng nồi cơm điện, lò vi sóng hoặc bếp điện; cách chế biến, thái, gọt, làm sạch nguyên liệu hoặc cách nhận biết màu sắc, hình dạng và kích cỡ của thực phẩm.
Khi con đã quen thuộc với công việc cơ bản, hãy cho con tự do trong bếp, tự chuẩn bị bữa sáng cho gia đình như chiên trứng, kết hợp ngũ cốc với sữa, làm bánh mì kẹp hoặc salad rau củ. Mặc dù cách thực hiện vô cùng đơn giản, song điều này giúp trẻ cảm thấy hạnh phúc và đôi khi, bố mẹ có thể phát hiện tiềm năng “siêu đầu bếp” của con đấy!
3. Tập làm việc nhà
Dọn dẹp nhà cửa giúp con hình thành lối sống trách nhiệm, rèn luyện tính ngăn nắp và gọn gàng từ nhỏ. Trước hết, hãy giao cho trẻ công việc đơn giản như rửa bát, phơi và gấp đồ, tưới cây hoặc dọn dẹp phòng ngủ. Khi trẻ đã lớn, bố mẹ có thể phân công nhiệm vụ khó hơn như nấu cơm, giặt quần áo, vệ sinh nhà cửa vào dịp Tết. Trong quá trình thực hiện, chắc chắn không thể tránh khỏi “tai nạn nho nhỏ” như quần áo bị lem màu, đồ ăn chưa chín hoặc phòng ốc còn bụi bẩn. Nhưng, thay vì trách mắng, bố mẹ hãy động viên để con rút ra kinh nghiệm, có thêm động lực để “khắc phục” vào lần sau.
4. Tự giác làm bài tập
Nhiều bố mẹ có thói quen dành ra buổi tối để kèm cặp cho con học tập. Tuy nhiên, điều này dẫn đến thói quen ỷ lại, khiến trẻ lơ đãng, thiếu tự giác mỗi khi người lớn không có bên cạnh. Ở độ tuổi đi học, phụ huynh nên dạy con kỹ năng sống tự lập, tự sắp xếp thời khóa biểu, số lượng bài tập về nhà và phân bổ thời gian thực hiện hợp lý.
Ví dụ như quy định vào buổi tối, con phải dành ra 2 tiếng để tự học. Nếu vượt quá thời gian nhưng trẻ chưa hoàn thành, phụ huynh có thể cho thêm thời gian, nhưng không được quá nhiều. Về lâu dài, điều này giúp trẻ tự điều chỉnh giờ học cân đối, đồng thời chủ động làm bài tập về nhà, không cần phải nhắc nhở mỗi ngày.
5. Lựa chọn quần áo phù hợp
Càng lớn, ngoài đồng phục đến trường, trẻ có thể hứng thú với phong cách thời trang khác nhau. Lúc này, khả năng phối đồ của con chưa phù hợp. Thay vì cấm đoán và trách mắng, bố mẹ nên đồng hành để dạy con cách lựa chọn quần áo.
Đầu tiên, bạn có thể giải thích đặc điểm của mỗi loại trang phục. Ví dụ như đi chơi với bạn bè thì đòi hỏi quần áo năng động trẻ trung; khi dự tiệc thì ưu tiên quần áo trang trọng hoặc khi tham gia ngoại khóa, cần có quần áo đơn giản để vận động thoải mái. Hơn hết, trẻ em có tâm lý “bắt chước” phong cách của người nổi tiếng, thiên về mẫu mã của thương hiệu đắt đỏ, để khẳng định giá trị bản thân.
Bố mẹ có thể tôn trọng điều này, trao cho con quyền tự chủ, nhưng phải can thiệp và giám sát khéo léo. Cụ thể là tập thói quen cho trẻ tiết kiệm, giúp đỡ bố mẹ để có tiền tiêu vặt, từ đó tự mua sắm món đồ yêu thích. Hoặc, giải pháp trực tiếp là chia sẻ với con về tình hình tài chính của gia đình, định hướng tìm kiếm quần áo có cùng phong cách, nhưng sở hữu mức giá thấp hơn.
6. Lập kế hoạch chi tiêu
Khi lớn hơn, trẻ em bắt đầu có nhu cầu dùng tiền. Tuy nhiên, do chưa hiểu rõ đâu là món đồ “cần” và “muốn” nên trẻ thường xuyên tiêu xài linh tinh, dẫn đến tình trạng lãng phí. Lúc này, bố mẹ nên giải thích cho con về thứ tự chi tiêu, ưu tiên món đồ “cần” trước và món đồ “muốn” sau, để tiết kiệm tài chính hiệu quả. Vào cuối tuần, kỳ nghỉ hè hoặc sau mỗi giờ học, bạn có thể cho con đi làm thêm, vừa “cọ xát” với môi trường xã hội và rèn luyện lối sống tự lập, vừa có thu nhập cá nhân, không phải phụ thuộc vào bố mẹ.
7. Tự chăm sóc cá nhân trong giai đoạn dậy thì
Bước vào tuổi dậy thì, cơ thể của trẻ bắt đầu phát triển và có nhiều thay đổi. Vì vậy, bố mẹ nên hướng dẫn kỹ năng chăm sóc bản thân cho con. Đối với bé gái, hãy trang bị kiến thức về “ngày đèn đỏ”, dặn dò trẻ chuẩn bị quần áo dự phòng (đặc biệt là áo khoác), băng vệ sinh và quần lót mỗi khi “đến ngày”.
Đối với bé trai, ngoài đối mặt với tình trạng tăng cân, có mùi cơ thể hoặc mụn trứng cá trong giai đoạn dậy thì, trẻ có thể sống khép kín, ít gần gũi với bố mẹ hoặc tò mò về tình yêu khác giới.
Lúc này, phụ huynh nên đồng thời hướng dẫn cách chăm sóc cơ thể (tắm gội, làm sạch da mặt, dùng sản phẩm khử mùi và cạo râu), cách xây dựng lối sống lành mạnh (ngủ đủ giấc, tập thể thao thường xuyên), cách đối mặt với tình cảm tuổi học trò (tâm sự, phổ cập kiến thức giới tính), để con mở rộng nhiều kỹ năng sống, tự chăm sóc thể chất, tinh thần và sức khỏe tốt hơn.
8. Giữ an toàn cho bản thân
Tự bảo vệ bản thân trước thế giới bên ngoài là kỹ năng sống quan trọng. Không phải lúc nào bố mẹ đều có thể che chở, đảm bảo con an toàn. Vì thế, hãy hướng dẫn trẻ em duy trì khoảng cách với người lạ, không nhận đồ vật của người khác khi chưa được phụ huynh đồng ý, không nên tiết lộ thông tin riêng tư của gia đình (tên, địa chỉ nhà, công việc của bố mẹ) để hạn chế gặp phải rắc rối.
Khi tham gia bữa tiệc, hãy nhắc con không được sử dụng đồ ăn hoặc thức uống của người lạ. Với bé gái thì không nên bước vào thang máy có nhiều đàn ông hoặc về nhà một mình vào buổi tối. Trường hợp phát hiện có người đi theo thì con nên gọi cho bố mẹ hoặc chủ động tìm kiếm giúp đỡ của người qua đường, bảo vệ hoặc cảnh sát. Với bé trai, bố mẹ có thể cân nhắc cho con học võ, vừa rèn luyện thể chất và phản xạ, vừa tự vệ tốt hơn trước tình huống nguy hiểm xảy ra.
9. Cách ứng xử, giao tiếp trong xã hội
“Khéo ăn khéo nói có được cả thiên hạ”. Khi giáo dục kỹ năng sống, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp, phụ huynh nên dạy con cách trình bày câu chuyện với cảnh sát, bác sĩ hoặc cách đặt câu hỏi với lễ tân, người phục vụ ở nhà hàng. Nếu trẻ làm sai, hãy dạy con nói lời xin lỗi và nói lời cảm ơn khi được giúp đỡ. Đối với quan hệ gia đình và trường lớp, bố mẹ nên hướng dẫn cách sử dụng ngôn từ chuẩn mực, thân thiện; thường xuyên chào hỏi hoặc dạ thưa để bày tỏ thái độ lễ phép.
Ngoài ra, giao tiếp bằng mắt cũng được xem là kỹ năng sống cần thiết. Hãy dạy con cách nhìn vào mắt ai đó khi đang trò chuyện - đây là bí quyết tiếp nhận và tránh bỏ sót thông tin, cũng như xua tan nỗi sợ hãi. Đặc biệt, bạn có thể mua sách hoặc giải thích kiến thức về ngôn ngữ hình thể, cách lắng nghe âm điệu trong giọng nói của người khác, để trẻ dễ dàng đoán được tâm trạng, tinh tế hơn khi giao tiếp ứng xử.
10. Quản lý thời gian
“Nhanh lên”, “Con có biết mấy giờ hay không?”, “Làm sao con tốn nhiều thời gian như vậy?” là câu nói quen thuộc của phụ huynh, để nhắc nhở con cái về tầm quan trọng của thời gian. Song, thay vì đặt ra câu hỏi có tính áp lực, bố mẹ nên dạy con cách thiết lập thời gian biểu cụ thể. Chủ động lập ra “to-do-list” (những công việc phải hoàn thành) theo ngày, theo tháng hoặc theo tuần và sau đó thực hiện nghiêm túc, để đáp ứng mục tiêu đã đặt ra.
>>> Xem thêm: Mẹo quản lý thời gian để làm việc tốt hơn, sống nhiều hơn.
11. Kỹ năng làm việc độc lập
Ngoài rèn luyện tinh thần trách nhiệm, kỹ năng độc lập cũng giúp trẻ thích nghi với tình huống khó khăn, tự tin đối mặt và tự giải quyết vấn đề, không phải phụ thuộc vào người khác.
Một số kỹ năng độc lập bố mẹ nên giáo dục cho con từ sớm, bao gồm: kỹ năng chăm sóc bản thân (tự dọn dẹp đồ chơi, thay và gấp quần áo, tự đánh răng, sửa soạn, chải tóc hoặc ăn uống); kỹ năng giữ gìn vệ sinh (tự rửa tay trước hoặc sau khi ăn, cho quần áo bẩn vào máy giặt, đi vệ sinh hoặc bỏ rác đúng nơi quy định) hoặc kỹ năng sinh tồn (bơi lội, sơ cứu, tự vệ, bình tĩnh và lạc quan, giữ an toàn nếu bị lạc).
12. Kỹ năng làm việc nhóm
Ngoài kỹ năng làm việc độc lập, bố mẹ nên trang bị kỹ năng làm việc nhóm cho bé. Đây là bí quyết rèn luyện tính chủ động, thúc đẩy tư duy sáng tạo và giúp trẻ tự tin trong giao tiếp, cũng như khẳng định năng lực bản thân. Một số phương pháp dạy trẻ cách làm việc nhóm bao gồm: tham gia câu lạc bộ tình nguyện, hướng đạo sinh, khuyến khích con làm quen với môn thể thao đồng đội, học nhóm với bạn bè, nấu ăn, vệ sinh nhà cửa hoặc sửa chữa đồ đạc với bố mẹ.
Nhìn chung, giáo dục kỹ năng sống xây dựng cho trẻ thái độ, tư duy và hành vi phù hợp; hình thành lối sống năng động, bản lĩnh, cũng như cách ứng phó trước tình huống khó khăn. Ngoài trang bị kỹ năng sống cần thiết, trẻ cũng cần một điểm tựa tài chính hỗ trợ để tương lai sau này được trọn vẹn, an tâm. Hiện nay, mua bảo hiểm nhân thọ là một trong những giải pháp tài chính vững vàng cho bé được đông đảo phụ huynh lựa chọn.
Sản phẩm không chỉ bảo vệ cuộc sống trước rủi ro, chăm sóc sức khỏe toàn diện cho bé, mà còn tích lũy tài chính kỷ luật, hỗ trợ hoàn thành dự định của con như đi du học, vào đại học, khởi nghiệp, lập gia đình hoặc xây dựng kế hoạch hưu trí an yên. Vì vậy, khi tình yêu đủ lớn, cha mẹ nên kết hợp giáo dục kỹ năng sống, cũng như chuẩn bị tài chính vững vàng, tham gia bảo hiểm cho con sớm nhất có thể!
>>> Xem thêm lợi ích của bảo hiểm nhân thọ đối với trẻ em NGAY TẠI ĐÂY!
